علائم ابتلا به بیماری پارکینسون در سالمندان

بیماری پارکینسون در سالمندان ( Parkinson’s Disease) چیست و پرستار سالمند مبتلا به پارکینسون کیست؟ این بیماری نخستین بار توسط یک دانشمند بریتانیایی به نام جیمز پارکینسون در سال ۱۸۱۷ میلادی توصیف شد و نام او را روی این بیماری گذاشتند. این بیماری اختلال پیش‌رونده، مخرب و دراز مدت دستگاه عصبی مرکزی است که عمدتاً سیستم حرکتی بدن را مختل می‌کند. نشانه‌های این بیماری معمولاً آرام و به‌تدریج ظاهر می‌شوند و با پیشرفت بیماری، علائم غیرحرکتی نیز بروز می‌کنند.

شاخص ترین علائم بیماری پارکینسون عبارتند از لرزش، خشکی بدن، آرام‌شدن حرکات و دشواری در راه‌رفتن. نشانه‌های شناختی و رفتاری این بیماری نیز در اغلب افراد معمولاً به شکل افسردگی، اضطراب و فقدان علاقه و هیجان بروز می‌کند. در مراحل پیشرفته بیماری پارکینسون، بعضاً زوال عقل نیز شایع است. فرد مبتلا به پارکینسون ممکن است مشکلاتی در خوابیدن و سیستم حواس خود نیز تجربه کند.

نشانه‌های حرکتی بیماری پارکینسون در سالمندان به علت از بین رفتن سلول‌ها در توده سیاه مغز و در نتیجه کاهش دوپامین (که یک انتقال‌دهنده عصبی است) رخ می‌دهد. دوپامین برای حفظ الگوهای حرکتی طبیعی بدن اهمیت زیادی دارد و دقیقاً به همین دلیل است که بسیاری از درمان‌های پارکینسون با هدف افزایش سطح دوپامین در مغز انجام می‌شوند. در بیماری پارکینسون، از بین رفتن نورون‌ها (یاخته‌های عصبی) در سایر بخش‌های مغز هم رخ می‌دهد و زمینه‌ساز برخی علائم غیرحرکتی این بیماری می‌شود.

آیا میدانید عوامل موثر در ابتلا به بیماری پارکینسون کدامند؟

اگرچه علت بروز بیماری پارکینسون کاملاً مشخص نیست، اما می‌دانیم که هر دو فاکتور ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. از این میان می‌توان به فاکتورهایی مانند افزایش سن، پیشینه خانوادگی ابتلا به بیماری پارکینسون، جهش‌های ژنتیکی، جنسیت، قرار گرفتن در معرض سموم دفع آفات، مصرف برخی داروها و پیشینه آسیب و جراحت مغز به‌عنوان عوامل بروز این بیماری اشاره کرد.

تشخیص کیس‌های معمول پارکینسون عمدتاً بر اساس نشانه‌های این بیماری به‌خصوص نشانه‌های حرکتی انجام می‌شود. از آزمایش‌هایی مانند تصویربرداری عصبی می‌توان برای تشخیص قطعی و کنار گذاشتن سایر بیماری‌ها استفاده کرد. پارکینسون معمولاً در مردان بالای ۶۰ سال بروز می‌کند و برای انجام امورات خود نیازمند پرستار سالمند و در موارد حاد  پرستار شبانه روزی میباشند. زنان کمتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. پارکینسون ممکن است در افراد زیر ۵۰ سال نیز ایجاد شود که در این صورت پارکینسون زودرس خوانده می‌شود. امید به زندگی متوسط پس از تشخیص این بیماری، ۷ تا ۱۵ سال است.

تا کنون راهی برای علاج و رفع پارکینسون در سالمندان پیدا نشده اما روش‌هایی برای درمان و کاهش عوارض این بیماری وجود دارد. درمان اولیه معمولاً با تجویز داروهای لوودوپا، داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز، یا داروهای آگونیست دوپامین شروع می‌شود. با پیشرفت بیماری، اثر این داروها کمتر می‌شود و عوارض جانبی مانند دیسکینزی (حرکات غیرارادی عضلات) بروز می‌کند. در این مرحله، ممکن است داروها به صورت ترکیبی استفاده و دوز آنها افزایش داده شود. مشخص شده‌است که رژیم غذایی و برخی اشکال کاردرمانی در بهبود این علائم تا حدی مؤثر است. در مواردی که بیمار دچار علائم شدید حرکتی است و به دارو پاسخ نمی‌دهد، گاهی از جراحی برای قراردادن ریز الکترونیک و تحریک عمقی مغز استفاده می‌شود.

استفاده از پرستار سالمند و تکنولوژی برای به چالش کشیدن مغز

به دلیل اینکه این بیماران دچار لرزش در اندام‌ها می‌شوند، نمی‌توانند بسیاری از فعالیت‌ها را با دست انجام دهند، آنها می‌توانند به کمک پرستار سالمند مخصوص بیماران پارکینسونی امورات خود را انجام داده و با استفاده از تکنولوژی کتاب، موسیقی و … را گوش دهند و حفظ کنند.

توانبخشی موجب بهبود حرکات می‌شود

به دنبال تحلیل سلول‌های مغزی این بیماران دچار اختلال در حرکت، تکلم، حرکت لب‌ها و … می‌شود که در نتیجه نیاز به خدمات توانبخشی و پرستار سالمند پیدا می‌کند. بیماران مبتلا به پارکینسون برای بهبود علائم بیماری نیازمند خدمات مستمر توانبخشی هستند، با انجام فیزیوتراپی منظم عضلات بیمار نرم می‌شود و فرد می‌تواند به حرکات خود ادامه دهد و در جامعه حضور داشته باشد. برخی از این بیماران دچار اختلالات شناختی می‌شوند یعنی ممکن است برخی مسائل را فراموش کنند که این مساله با آلزایمر کاملا متفاوت است.

بیماران مبتلا به پارکینسون می‌توانند علاوه بر مصرف دارو با دریافت خدمات فیزیوتراپی منظم، حضور در جلسات گفتار درمانی و روانشناسی، به چالش کشیدن مغز، ارتقاء اعتماد به نفس در خود، ادامه فعالیت در جامعه همراه با بیماری زندگی کنند و صاحب فرزند شوند.

 رژیم غذایی بیماری پارکینسون در سالمندان

بیماران مبتلا به پارکینسون دچار اختلال در بلع می‌شوند به همین دلیل و برای جلوگیری از بروز خفگی توصیه می‌شود همراهان بیمار و یا پرستار سالمند آنان از مصرف غذاهای آبکی و مایع در این بیماران خودداری کنند و بیشتر غذاهایی مانند پوره سیب زمینی و غیره را برای آنها تهیه کنند.

به دلیل اختلال حرکت لب‌ها و بلع این بیماران دچار مشکل در تغذیه می‌شوند زیرا ممکن است غذا به جای معده وارد ریه و در نتیجه خفگی فرد شود به همین دلیل توصیه می‌شود غذاهای پوره‌ای مصرف کنند و اکیدا از مصرف غذاهای آبکی و مایع خودداری کنند.

مناسب سازی محیط خانه برای مبتلایان به پارکینسون

با توجه به اینکه بیماران مبتلا به پارکینسون دچار سفتی عضلات و لرزش اندام‌ها می‌شوند، برای جلوگیری از سقوط و زمین خوردن بیماران به اعضای خانواده و پرستار سالمند آنها توصیه می‌شود خانه را برای این بیماران ایمن کنند.

خانه باید از نور کافی برخوردار باشد، پله‌ها دارای نرده و حفاظ باشد، دمای اتاق بیمار تنظیم شود، اشیای شکستنی از مسیر تردد بیماران برداشته شود، در سرویس‌های بهداشتی صندلی یا دستگیره نگه‌دارنده نصب شود.

چون پارکینسون در افراد بالای 60 سال بیشتر رخ می‌دهد و این بیماران دچار تغییرات فشار خون هستند که این امر علاوه بر مساله سقوط موجب اختلال خواب در بیماران می‌شود که این مساله می‌تواند با کتاب خواندن و یا گوش دادن به موسیقی برطرف شود.

خدمات شرکت پرستاری ارکان مهر رایا در خصوص بیماران مبتلا به پارکینسون:

اگر در منزل بیمار مبتلا به پارکینسون و یا سالمند مبتلا به پارکینسون دارید، بدون نگرانی مراقبت و پرستاری از سالمند مبتلا به پارکینسون خود را به پرستاران شرکت ارکان مهر رایا بسپارید.